Ochrona powietrza na Mazowszu – nowe przepisy

Sejmik Mazowsza uchwalił we wrześniu nowy program ochrony powietrza. Z regulacji tych wynikają nowe obowiązki dla gmin oraz wszystkich mieszkańców. W dni prognozowanego przekroczenia norm ogłaszane będą alarmy smogowe na poziomach żółtym, pomarańczowym i czerwonym.

Nowe przepisy mają pomóc w zmniejszeniu ryzyka przekroczeń poziomów dopuszczalnych pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)pirenu w powietrzu. Te szkodliwe cząstki wdychane wraz z powietrzem są szkodliwe dla zdrowia, zwłaszcza dzieci i osób starszych. Do powstawania smogu przyczyniają się spaliny samochodowe, ale na naszym terenie źródłem zanieczyszczeń jest przede wszystkim spalanie odpadów lub spalanie węgla niskiej jakości w kotłach grzewczych starego typu, nazywanych potocznie kopciuchami. O przekroczeniach norm władze wojewódzkie informowane są przez stacje pomiarowe – w naszym regionie zlokalizowane w Piastowie i Żyrardowie.

Ustalono trzy rodzaje alarmów smogowych, które za pośrednictwem powiatowej obrony cywilnej będą przekazywane do gmin.

Poziom żółty
Zalecenia i zakazy:
- zalecenie, by korzystać z komunikacji zbiorowej i ograniczyć korzystanie z własnego samochodu,
- zakaz używania kominków i piecyków ozdobnych (chyba, że są jedynym źródłem ogrzewania),
- zakaz korzystania z dmuchaw do liści.

Poziom pomarańczowy
Zalecenia i zakazy:
- zalecenie, by ograniczyć aktywność fizyczną na zewnątrz i nie wietrzyć pomieszczeń
- zalecenie, by korzystać z komunikacji zbiorowej i ograniczyć korzystanie z własnego samochodu,
- zakaz używania kominków i piecyków ozdobnych (chyba, że są jedynym źródłem ogrzewania),
- zakaz rozpalania ogniska lub grilla,
- zakaz korzystania z dmuchaw do liści.

Poziom czerwony
Zalecenia i zakazy:
- zalecenie, by ograniczyć aktywność fizyczną na zewnątrz i nie wietrzyć pomieszczeń
- zalecenie, by korzystać z komunikacji zbiorowej i ograniczyć korzystanie z własnego samochodu,
- zakaz używania kominków i piecyków ozdobnych (chyba, że są jedynym źródłem ogrzewania),
- zakaz rozpalania ogniska lub grilla,
- zakaz korzystania z ogrodniczych urządzeń spalinowych (piły, kosiarki, kosy itp.),
- zakaz korzystania z dmuchaw do liści.

Obowiązkiem gminy będzie przeprowadzenie w 2021 r. szczegółowej inwentaryzacji źródeł ciepła na terenie całej gminy. Mieszkańcy będą musieli przekazać dane dotyczące posiadanego rodzaju ogrzewania podstawowego (rodzaj kotła, klasa energetyczna itp.) i dodatkowego (np. kominek rekreacyjny). Zebranie tych informacji pozwoli zaplanować dalsze działania. Chodzi przede wszystkim o likwidację kotłów bezklasowych, które najbardziej zatruwają powietrze.

Gminy mają sprawdzać przestrzeganie uchwały antysmogowej przez mieszkańców, m.in. poprzez kontrole źródeł ciepła oraz stosowanych paliw. Zabronione jest też palenie pozostałości roślinnych oraz używanie dmuchaw ogrodowych, powodujących wtórną emisję pyłu, który już opadł na powierzchnię ziemi. Zarządcy dróg zostali zobowiązani do mycia ulic na mokro.